Kulağın üç ana bölümü vardır:
Sesleri toplayan kulak kepçesi ve bu sesleri kulak zarına ileten ve zarın titreşmesine neden olan dış kulak yolundan oluşur. Dış kulağın sesleri 10-20 dB yükseltmesi gibi sıra dışı bir özelliği vardır.
Kulak zarının arkasında kalan boşluktur. Bu boşlukta çekiç, örs, üzengi kemikleri bulunur. Kulak zarını titreştiren ses enerjisi, bir ucu zara diğer ucu iç kulaktaki oval pencereye bağlı kemikçiklerin titreşmesi sonucu mekanik enerji olarak iç kulağa ulaşır. Ayrıca orta kulak, östaki borusu ile geniz boşluğuna bağlıdır. Östaki bohücresi vardir. Kemikçiklerden gelen titreşimleri beyindeki işitme merkezine iletir. Bu saç hücrelerinin hasara uğraması, düzeltilmesi mümkün olmayan bir durumdur.
rusu orta kulaktaki hava basıncının dengede kalmasını sağlar.
İşitme sinir ve denge organı iç kulakta bulunur. Salyangoz şeklinde içi sıvı dolu kemik yapının (cochlea) bir organdır. Cochlea\`nın içersinde 15.000\`den fazla saç hücresi vardır. Kemikçiklerden gelen titreşimleri beyindeki işitme merkezine iletir. Bu saç hücrelerinin hasara uğraması, düzeltilmesi mümkün olmayan bir durumdur.
İşitme kaybı normal konuşmayı ve anlayabilmeyi etkiler. Aşırı yüksek sese maruz kalma işitme kaybının en sık sebebidir. Türkiye`de yaklaşik 5 milyon kişinin işitme kaybı vardir. işitme kaybı, her yaştaki insanı, nüfusun bütün bölümlerini ve bütün sosyo-ekonomik seviyedeki insanlari etkileyen, en yaygın kronik rahatsızlık durumlarından biridir. işitme kaybı 18 yaşın altındaki her 1000 kişiden yaklaşık 17`sini etkilemektedir. Bu oranlar yaşla birlikte yükselmektedir; 65 yaşın üzerindeki her 1000 kişinin yaklaşık 314`ü işitme kaybı yaşamaktadır. işitme kaybı kalıtsal olabileceği gibi hastalık, travma veya uzun süre yüksek şiddetli sese ve ilaç tedavisine maruz kalma yollarıyla da oluşabilen bir sorundur. işitme kaybı, hafif ama önemli duyarlılık kaybından, tamamen duyma kaybına kadar değişebilir.
İşitme kaybı ses dalgalarının yeterli biçimde beyne iletilememesinden kaynaklanır. Ses dalgaları kulak kepçesi tarafından toplandığı andan, beyne iletildiği ana kadar geçtiği yolların herhangi birinde bozulmaya uğrayabilir.
1.Sensorineural (Sinirsel) İşitme Kaybı: İç kulakta bulunan salyangozun içindeki işitme hücrelerinin veya işitme sinirlerinin tahribatıyla ortaya çıkan işitme kaybı türüdür. Genetik faktörler;
yaşlılık,
bazı viral enfeksiyonlar,
sistemik hastalıklar,
kulağa çok yakın büyük patlamalar,
bazı ilaçlarin uzun süreli kullanımı,
küçük yaşlarda geçirilen ateşli hastalıklar,
yaşlanmaya bağlı olarak gelişen sinirlerde harabiyet
neden olarak gösterilebilir. işitme kaybıyla beraber duyup anlamama problemi de olabilir. Tibbi tedavisi mümkün değildir. Başlangıçta rahatsız etmeyen işitme kaybı bir yandan ilerlerken, bir yandan da anlama zorluğu yaratmaya başlar. Sinirsel tip işitme kayıplı hasta, etrafında söylenenleri duyabilir fakat net olarak anlamayabilir. Telefonda konusulanları duymakta zorlanabilir, anlayamaz. Kalın sesleri ince seslerden daha iyi duyar. Zamanında işitme cihazı uygulamasına başlanmazsa bu problem çözümü daha zor bir sorun haline gelebilir.
2.İletim Tipi işitme Kaybı: Ses dalgalarının iç kulağa ulaşması engellendiği zaman ortaya çıkar. Problem dış ve/veya orta kulakta oluşmaktadır.
Kulak zarındaki problemler,
Orta kulak enfeksiyonları,
Kulak kanalının doğuştan kapalı olması,
Aşırı kulak kiri,
Kulağa kaçan yabancı cisimler,
Kemikçiklerdeki kopukluklar veya kireçlenme sonucu düzenli çalışamama gibi sorunlardan dolayı oluşur. Tıbbi ve cerrahi yöntemlerle tedavileri mümkün ve düzeltilebilir kayıplardır . Böyle bir işitme kaybındaki genel şikayet "az duyuyorum" şeklinde olabilir. Kulaklarında doluluk ve tıkanma hissederler. Kendi sesleri kulağına yüksek tonda geldiği için genellikle yavaş ve belli bir tonda konuşurlar.
3.Mixed Tip (Karışık) işitme Kaybı: İletim tipi ile sinirsel tip işitme kayıplarının bir arada görülmesidir. Tibbi ve cerrahi yöntemlerle tedavi edilebileceği gibi aksi durumlarda bir işitme cihazı da kullanılabilir.
Mikrofon: Sesi alır ve bunları elektrik sinyallerine dönüştürür.
Amplifikatör: Elektrik sinyalinin gücünü arttırır.
Pil: İşitme cihazının çalışabilmesi için gerekli enerjiyi sağlar.
Hoparlör: Elektrik sinyallerini yeniden ses dalgalarına dönüştürür.
Kişiye Özel Hazırlanan Kulak Kalıbı: Hoparlörü kulak kanalına bağlar.Zinc Air pilleri; işitme cihazlarındaki en popüler güç sistemidir.Eşi olmayan bir yapıyla dışardaki havayı pilin içine almasını sağlar.Böylece diğer pillerden çok daha fazla bir enerji yoğunluğu sağlanmış olur.Zinc air teknolojisi ile aynı ebattaki pillere nazaran iki kat daha fazla pil ömrü sağlanır.
675 pil ile Coclear Implant pil arasındaki fark nedir?
Her ikiside mavi renkli kartlardadır ancak 675 pil normal işitme kayıplarında kullanılır.675 piller yüksek frekans için kullanılmaz ve koklear pilleri yerine kullanıldığında çok kısa bir zaman içinde tükenir.Bunun için koklearlı hastalar için özel piller üretilmiştir.İşte 675 C/I yazan piller bu pillerdir ve sadece koklearlı hastalarda kullanılması uygundur Koklear pilleri yüksek frekanslar içindir ama aynı zamanda 675 pil yerine de kullanılabilir.Burada %20 lik bir kapasite farkı oluşacak ve 675 pilden daha kısa bir zamanda tükenecektir.
- Kulak İçi (In The Ear - ITE) işitme cihazlari dış kulağa tamamen oturur ve hafif işitme kayıplarından, çok ileri işitme kayıplarına kadar kullanilabilmektedir. cihazın iç aksamını kaplayan dış koruma akrilikten yapılmaktadır. ITE cihazlar ek teknik mekanizmalar içerebilmektedir; Bunlara örnek olarak telecoil verilebilir, telecoil telefon konuşmaları sırasında ses iletimini arttıran küçük manyetik bir teldir. ITE cihazlar kulak kiri ve kulak akıntısı ile bozulabilmektedir. Bu cihazlar, kulak sürekli büyüdüğü ve kalıp değistirilmesi gerektiği için, genellikle çocuklar tarafından kullanılmamaktadır.
- Kulak Arkası (Behind The Ear - BTE) cihazlar dış kulağın içine oturan plastik bir kulak kalıbına bağlıdır ve kulağın arkasına takilir. işitmeyi sağlayan parçalar kulağın arkasındaki kutucukta yer almaktadır. Ses kulak kalıbından geçerek kulağa ulaşır. BTE işitme cihazları çok hafif işitme kayıplarından çok ileri işitme kayıplarına kadar birçok kayıpta, her yaş grubunda kullanilabilmektedir.
- Kanal Cihazları kulak kanalına yerleştirilir ve iki çeşidi vardır:
Kanal cihazları kulak kiri ve kulak akıntısı dolayısıyla bozulabilmektedir. Ayrıca kulak kanalları çok dar olduğundan ve gelişim sürecinde olmaları dolayısıyla kulak yapıları sürekli değiştiğinden, genel olarak çocuklar için önerilmemektedirler.
- Cep Tipi Cihazlar çok ileri derecede işitme kaybı olan kişiler tarafından kullanılmaktadır. Cebe konulan veya kemere takılan bu cihazlar, kulağa bir kablo yardımıyla bağlanır. Boyutlarının büyük olması dolayısıyla birçok sinyal işleme opsiyonunu içerebilmektedir ancak sadece diğer işitme cihazı tiplerinin kullanılamadığı durumlarda kullanılmaktadır. Cep tipi cihazlar, bir işitme cihazının sunabileceği maksimum güce ihtiyaç duyan insanlara önerilmektedir.
*Analog/Ayarlanabilir: Uzman hastanin ihtiyaci olan ses düzeyini ve diger özellikleri belirler, daha sonra laboratuarda bu özelliklere uyan cihaz imal edilir. Uzman ayarlamalara imkan verecek esnekligi birakir.
*Analog/Programlanabilir: Uzman işitme cihazıni programlamak için bilgisayar kullanir. Analog/Programlanabilir devre kullanan cihazlarin devreleri birden fazla program veya ayar içerir. Analog/Programlanabilir devre her tür işitme cihazında kullanilabilir.
*Dijital/Programlanabilir: Uzman cihazı bilgisayarla programlar ve kisiye uygun ses kalitesi ve yanit süresini ayarlayabilir. Dijital işitme cihazlari bir mikrofon, alici, pil ve bilgisayar çipi kullanir. Dijital devre, uzmana, ayarlama yapabilmesi için en büyük esnekligi saglayan işitme cihazı türüdür. Dijital devre her tür işitme cihazında kullanilabilir ve en pahali türdür.
İşitme kaybımla ilgili tıbbi ve cerrahi olarak dikkate alınması gereken veya düzeltilmesi gereken bir şey var mı?
işitme cihazının garantisini öğrenin ve satıcının size Sanayi Bakanlığı onaylı garanti kartı verdiğinden emin olun.
Türkiye` ye çok kaliteli cihazlarla birlikte çok düşük kalitede cihazlar da gelmektedir. Bu cihazların markalarının ISO ve CE gibi uluslararası kalite belgelerinin olması gerekir.
Cihazları deneyin, fiyatlarını öğrenin, kendinizi en rahat hissettiğiniz ve kullanmakta en rahat olduğunuza inandığınız cihazı seçiniz.
Bir işitme cihazının, günlük kullanımda, ortalama ömrü yedi yıl civarındadır. Bu süre boyunca cihazın belli zamanlarda tamir ve bakım görmesi gerekebilir. Bundan dolayı işitme cihazının alındığı firmanın servis ve tamir hizmetleri verip vermediğini bilmek önem kazanmaktadır.
.Cihazı alacağınız firma T.C. Sanayi Bakanlığı SATIŞ SONRASI HİZMET YETERLİLİK BELGESİ ve TSE tarafından verilen HİZMET YETERLİLİK BELGESİ`ne sahip olmalıdır.
Cihazınızı ilk kullanmaya başladığınızda bazı sesler size rahatsızlık verebilir. Özellikle uzun bir süreden beri işitme kaybı olan insanlar, kayıpsız duyan insanların çevresinde duymaya alıştığı sesleri-özellikle rüzgar ve trafik seslerini-zamanla unutmuşlardır. Bir cihaz kullanılmaya başlandığında bu sesler de daha öncekinden yüksek gelecek ve sizi rahatsız edecektir. Bu ve benzeri sesler hayatın içinde olan sesler olduğu için işitme cihazınızı kullanmaya devam ettiğiniz takdirde, biraz istek ve pratikle, bu problemlerin üstesinden gelebiliriz.
İlk günler:
İlk birkaç gün işitme cihazınızı alışık olduğunuz ortamlarda yani evinizde ve işyerinizde, birkaç saat kullanın.
Kendinizi yorgun ve gerilmiş hissettiğiniz takdirde cihazınızı çıkartın. Kendinizi iyi hissettikten sonra tekrar birkaç saat daha takın. Bu alıştırmayı her gün artan sürelerle tekrar edin. 7 ila 10 gün içinde cihazınızı sabah takıp, akşam çıkartabilecek duruma gelmelisiniz.. Yüksek sesle kitap veya gazete okuyarak kendi sesinizi dinleyin. İlk günlerde kendi sesiniz farklı veya yüksek gelebilir. Alışma süreci içinde kendi sesinizdeki farklılık düzelmediyse ve bu size rahatsızlık veriyorsa satıcınızla irtibata geçin. Kalıbınızda veya cihazın özel iç ayarlarında yapılacak değişikliklerle bu şikayetleriniz giderilebilir.
Gürültüsüz bir ortamda bir kişi ile konuşun. Konuştuğunuz kişinin yüzüne bakın ve anlamadığınız kelimeleri tekrarlatın. Anlamanızı güçleştirecek cihazları(radyo ve televizyon) kapatın. Bu cihazın yükseltip size ilettiği seslere daha rahat alışmanızı sağlayacaktır.
İlerleyen günler:
Birkaç kişilik gruplarda konuşmalara katılın ilk zamanlarda bu grupların seslerini tanıdığınız kişilerden oluşmasına dikkat edin. Konuşmalar sırasında konuşmasını anlayamadığınız kişinin konuşmasının tekrarlamasını isteyin.
Birkaç kişi konuşurken, siz başka biriyle konuşmaya çalışın. Dinlerken konuşan kişinin mimiklerini ve dudaklarını izleyin. Daha büyük gruplarda, kalabalık içersinde konuşulanlar ve etraftaki sesler daha çok karışabilir. Bunları ayırt edebilmek cihaz kullanmayan insanlar için bile zor olabilir. Sabırlı olun, zamanla bu ayrımı yapabilecek duruma geleceksiniz.
işitme cihazı rahatsızlık verebilir. Uzmana, alışma süreci boyunca cihazın ne kadar süreyle takılması gerektiğini sorunuz. Bunun yanında işitme problemi yaşadığınız durumlarda cihazı nasıl test edebileceğinizi ve çok yüksek veya alçak sesler olduğunda sesin nasıl yükseltilebileceğini veya programlamasının nasıl yapılabileceğini de mutlaka sorunuz.
Kendi sesiniz çok yüksek gelebilir. Bu sorun yeni kullanıcılarda oldukça sık rastlanan bir sorundur. Uzman bunu düzeltebilir de düzeltmeyebilir de; şunu belirtmek gerekir ki hastaların çoğu buna zamanla alışmaktadırlar.
İşitme cihazı uğuldama yapabilir. Bu sorun olduğunda, geribildirim (feed-back) olmaktadır, bunun nedeni işitme cihazının kulağa tam olarak oturmaması, kulak kiri veya sıvı kaçması olabilir. Ayarlamalar için uzmanı görmeniz gerekir.
İşitme cihazınızı Kullanırken Dikkat Etmeniz Gereken Noktalar
İşitme cihazının daha uzun ömürlü ve daha verimli çalışması için:
*Cihazınızı nem ve terden koruyunuz
*Cihazınızı kuru ve temiz tutunuz
*Cihazınızın en büyük düşmanı şudur: Cihazınzı duş alırken, denizde, abdest alırken, asırı yağmurda ve benzeri durumlarda çıkartınız.
*Cihazınızı kesinlikle su ile, başka bir sıvı temizleyiciyle veya alkolle temizlemeyiniz.
*Cihazınızı aşırı sıcak veya aşırı soğuktan koruyunuz.
*Cihazınızı asla saç kurutma makinesi veya mikro dalga fırında kurutmaya kalkışmayınız.
*Cihazınızı darbelerden koruyunuz
*Her zaman taze pil kullanınız. Sızıntı yapmış pilleri kesinlikle kullanmayınız.
*Cihazınızı belirli bir periyotlarla satıcınıza götürüp genel bakımını yaptırınız.
*İşitme cihazınızı kendiniz tamir etmeye kalkışmayınız. Herhangi bir arıza halinde hemen uzman ile görüşünüz.
*İşitme cihazınızı kullanırken saç spreyi veya diğer saç bakım ürünlerini kullanmayınız.
*Yedek pillerinizi ve ufak cihazları çocuklar ve ev hayvanlarından uzak tutunuz.
1 - Pil bitmiş olabilir. Cihazınıza yeni bir pil takın.
2 - Kulak kalıbınızın hortumu tıkanmış olabilir. Tıkanıklığı temizleyiniz.
3 - Cihazınız hasarlı olabilir. İşitme merkezinize başvurunuz.
4 - Cihazınızın pilini ters takmış olabilirsiniz. Pili doğru taktığınızdan emin olunuz.
1 - Kulak kalıbınızın hortumu tıkanmış olabilir. Kalıbınızı temizleyiniz.
2 - Cihazınızın pili bitmiş olabilir. Yeni bir pil takınız.
3 - İşitme kaybınız artmış olabilir. İşitme merkezinize başvurunuz.
4 - Kulağınız kirden dolayı kapanmış olabilir. İşitme merkezinize başvurunuz.
1 - Pil bitiyor olabilir. Yeni bir pil takınız.
2 - Cihaz bozulmuş olabilir. İşitme merkezinize başvurunuz.
Sorun: Cihazımdan düdük sesine benzer bir ses geliyor.
1 - Kulak kalıbınızın hortumu yırtılmış olabilir. İşitme merkezinize başvurunuz.
2 - Kulak ölçünüz değiştiği için kulak kalıbınız küçük geliyordur. İşitme merkezinize başvurunuz.
Sorun: Cihazım düdük sesi çıkarıyor ve kapanıyor.
1 -Cihazınızın pil bitiş sinyali veriyordur. Yeni bir pil takınız.